07.04.2023 © Novelius Edebiyat

Yazan: Nevin ULUSOY

Nevin Ulusoy, Vildan Külahlı Tanış'ın mart 2023'te Everest Yayınları etiketiyle yayımlanan "Çizgide Bir Kukla" isimli öykü kitabını değerlendirdi.

Bir ilk kitap olma konumundaki Çizgide Bir Kukla, Everest Yayınları etiketiyle tüm seçkin kitap satış noktalarında...

Eser İncelemesi: Çizgide Bir Kukla

Edebiyat, en kapsamlı sanat dallarından, varoluşumuzu anlamlandıran. Sanat, yaşamın bilinmezleri içinde anlam ve yol arayışındaki insanın en güçlü ışığıysa, edebiyat da dilin ulaşabildiği noktada adeta büyüleyici bir kaynak. Öyküler, anın sırrını yakalayıp sözcüklerden kurduğu dünyayla kendimiz olma yolunda yüreğimizden tutar. Her öyküde varoluş yükünü yeniden sırtlanırız, cesaretle…

Çiçeği burnunda, taptaze kokusuyla bir yaşam nefesi olan bir öykü kitabından bahsetmek istiyorum. Sevgili Vildan Külahlı Tanış’ın “Çizgide Bir Kukla” adlı öykü kitabı Mart 2023’te Everest Yayınları’ndan çıktı. Kitapta toplam on iki öykü var, on iki ayrı varoluş yolculuğu, bizim yolculuğumuz gibi, ama her biri, her insan gibi ayrı ve biricik. Yazarın öyküleri daha önce çeşitli dergilerde yayınlandı, bazı öyküleri çeşitli öykü seçkilerinde yer aldı. Bu kitapta da yer alan “Uzun Düz Çizgiler” öyküsüyle 2020-Yılın Yazarı Fakir Baykurt Öykü Yarışması’nda büyük ödülü kazandı, 2021’de de başka ödüller var. Kitabın çiçeği burnunda ama yazarımız usta, açıkçası öyküde zor bulunur bir ustalıkta. Ödüller, seçkiler çok kıymetli olsalar da yazarımızın öykücülüğü, kitabı okumaya başlar başlamaz değerini hissettiriyor, damarlarınızda dolaşmaya başlayarak, belli ki yüreğin derinlerinde yerini alacak bu öyküler.

Öyküler, varoluşumuzun farklı katmanlarında dolaştırıyor bizleri. Gündelik hayatın, sürüp giden akıntının içinde yaşamın kestirilemez bir noktasında “Akışı Olmayan Sular” bulabiliyor insanı, elimizden gelen ya da gelemeyen bir şeyler, Pınar Kür’ün öykü kitabındaki gibi. “Hayat devam ediyor ama hiçbir şey olağan akışında ilerlemiyordu.” “Alo Buyurun Yalnızlar Geçidi” öyküsünde Rasim beyin düşündüğü gibi. Zaman, anlamını tam kavrayamadığımız, içinde varoluşumuzun şekillendiği zaman, arada düşmanımız olabilir mi? “Hayat devam ediyor ama zaman bir yerlerde çakılıp kalıyordu.” Zamanın çizgileri bir kafes gibi bazen, mekânda bir kukla, insan, zaman kafesinde. “Nermin Hanım gittiğinden beri zaman, kaplumbağanın sırtına sarılmış bir sırdı onun için.” Kahve fincanındaki çizgiler nasıl da oynak, yaşamın öngörülemezliği boyutunda, elimizden gelenin ötesinde. Hastane odasındaki lambanın “cıızzz” sesi, ekrandaki çizgiler, çizgilerin kederli sesi. Barış Bıçakçı’nın “Bizim Büyük Çaresizliğimiz” kitabında dediği gibi “bu dünyanın acılarının da tıpkı dünya gibi yuvarlak olduğunu” görüyoruz okudukça öyküleri.

Öykü kahramanları dönüp duruyor yanımızda, gece rüyalarımızda. Kahvemizi Fikret’le içiyoruz, otobüste gecenin bir yarısı beraberce yolculuk ediyoruz, kafamızda neler neler. Yorgunluğu yorgunluğumuz. Hiç dinmeyen yağmurda ıslanıyoruz, şemsiye? Nereye gitsek peşimizi bırakmayan evler, evlere yüklenmiş kederler, gözyaşı lekeli tavanlar, duvarlar. Gitmek, nereye, kendimizden nereye? Fotoğraflar, duvarlarda asılı, gözün takılıp durduğu, kalplere kazınmış. Eşyalara takılıp kalmış anılar, konuşmalar. Deniz kokusu, balıklı yazgılar, “Maydanoz” takılan boğazlar. Bir türlü yaşanmayan, yaşanınca olmasaymış denen düşler. Sevgi renkli reçeller, ayağa takılınca birden avuçlardan kayıp giden kavanozlar, kırılan yaşam parçaları, “sen hep benim yanımdasın” sadece bir şarkı sözü müdür? “Fakat şu kadarını söyleyebilirim ki her gün içinde daha fazla kaybolduğumuz bu hayatta kendinize ait, sadece size ait bir dünya yaratmak belki de en güzeli. Gerçek ya da düş… Hakikat ya da oyun…” diyor Kemal Bey. Herkes oyun oynamakta, o oyunda yaşamakta yetenekli olabilir mi? “Yaşamak aslında birbirinden kopuk yaşantılar arasında bağlantılar kurmaktır,” der Barış Bıçakçı, “Bizim Büyük Çaresizliğimiz”de. Ama işte…” Ama dünyanın çarkı her zaman bir düzende dönmüyordu. Dün hiç gerçekleşmeyecek sandığın bugün avucunun içinde bitiyordu… Bugün avucunda olan yarın ellerini paramparça edip kanatabiliyordu. Bir dişlinin ucuna takılıp savruluveriyordu insan.” öykü kahramanımız Memduh Kutlu gibi.

Tam da bu enfes öyküleri okurken izlediğim Robert Bresson’un unutulmaz filmi “Rastgele Balthazar” dönüp duruyor zihnimde. İnsan, varoluş yolculuğunda, kendini bulma sancılarında yükünü taşıyor, acı, keder dikenleri batıyor ayaklarına, iyilik ve kötülük çizgileri karışıyor. Balthazar’ı görüyoruz, sabırla taşıyor yükünü, biliyor ki budur onun varoluşu, duvara kazınmış “Kader” yazısı “Notre-Dame’ın Kamburu” romanındaki gibi, elden gelmeyen ne çok şey vardır ve akıntı bizi tıkasa da bazen, sürer gider durmamacasına. “Hissetmiyor musun gülüşlerin, hüzünlerin ve gözyaşlarının, haykırışların ocağına düştüğümüzü,” der, Wolfgang Borchert “Ama Fareler Uyurlar Geceleyin” kitabında. “Hayat” mıdır, hayatın ta kendisi midir “Bizim Büyük Çaresizliğimiz”? Umut? Yaşamın ta içinde yine. Sevgi Soysal “Bakmak” kitabında hepimize sesleniyor: “Bir geçmiş ve gelecek bağlantısı içinde, ileriye dönük olan gerçeği kavramak ve bütün bir yaşamı bu kavrayış doğrultusunda emeğe dönüştürmek hayatı gerçekten yaşamaya değer kılan tek şeydir.” Umut, yükümüzü, özgürlüğümüzü cesaretle sırtlanmakta, sanatın, edebiyatın, öykülerin ışığıyla.

Sitemizdeki diğer incelemeler için lütfen tıklayınız…

İnceleme Yazarı Hakkında:

Nevin Ulusoy, 1972 yılında İstanbul’da doğdu. Lise eğitiminden sonra yabancı dilini geliştirmek üzere İngiltere’ye gitti. Burada geçirdiği bir yılın ardından ülkesine dönen Ulusoy, İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümüne girdi ve bu bölümden mezun oldu. Yurt dışı ve yurt içinde özel sektörde çalıştı. 2021 yılında emekliye ayrıldı. Küçük yaşlardan bu yana edebiyatla iç içe olan yazarın, şiir, deneme, öykü ve roman türlerinde çalışmaları bulunmaktadır. Halen Novelius Edebiyat ve Arsız Sanat bünyesinde yazarlık faaliyetlerine devam etmekte, İngilizce yazılarını ise kişisel bloğu, artidelight.com üzerinden yayınlamaktadır. Evli ve iki çocuk annesi olan Nevin Ulusoy’un başlıca ilgi alanları arasında; kitap okumak, müzik dinlemek, film izlemek, tiyatro, opera ve bale gösterilerine gitmek, müzeleri ve sanat galerilerini ziyaret etmek gelmektedir.

07.04.2023 © Novelius Edebiyat