23.12.2022 © Novelius Edebiyat

Yazan: Mehmet BAHÇECİ

Bir Sevgisizlik Öyküsü Mouchette, tıpkı yazarı Georges Bernanos’un (ülkemizde) yeterince tanınmıyor oluşu gibi, ülkemiz hudutlarında pek fazla bilinmeyen bir eser. Sia Kitap etiketiyle, 2022 Kasım ayında raflardaki yerini alan eserin, pastel tonlarda bir kapakla ve oldukça iyi bir çeviriyle gelmekte olduğunun altını çizelim. Sia Kitap, az bilinen nadide eserleri, üstelik yazarı hakkındaki biyografik bilgileri de okurlarına cömertçe sunmasıyla dikkatlerimizi çeken bir yayınevi. Evet, bir okur bu saydıklarımızdan daha başka ne isteyebilir ki bir yayıncıdan? Kitap fiyatlarının düşmesini mi? Elbette bu hepimizin en başta gelen ortak arzusu olmalı. O halde bir iyi haber daha! Bu yazıyı kaleme aldığımız 23 Aralık 2022 Tarihi itibariyle, Mouchette romanının Sia Kitap sitesindeki satış tutarı 16,25 TL. Emsal kitapların otuz, kırk hatta elli lira bandını çoktan aşmış olduğunu düşünürsek, oldukça uygun tutulmuş bir rakam değil mi?

En az eserin kendisi kadar değerli olan bir diğer husus da kitabın çevirmeni Berna Günen’in kaleme almış olduğu “Sunuş” metni idi. Eserin ve yazarının derinliğini anlamak adına oldukça kıymetli bilgiler içeren bu sunuş metni mutlaka okunmalı…

Dört bölüm, yüz on sayfadan müteşekkil eserimizin kahramanı on dört yaşlarındaki küçük bir kız çocuğu. İsmi Mouchette. Daha doğrusu, çevirmenin ve yazarın notlarından anladığımız kadarıyla eserde kızın ismi zikredilmiyor. Yani Mouchette, yerel dilde küçük sinek manasına gelmekte olan bir lakap imiş.

Fransa’nın kuzeyindeki kırsal bir yerleşim yerinde yaşamını sürdürmekte olan Mouchette’in; ev, okul ve toplum üçgeninde yaşadıkları, Georges Bernanos’un derinlikli ve etkileyici kaleminden, adeta unutulmaz bir dramaya dönüşmekte. Yatalak ve aciz bir görüntü sergileyen annesi, hoyrat ve bencil tavırlarıyla, alkolik babası, bir türlü yıldızının barışmadığı katı öğretmeni ve elbette tüm o alaycı arkadaşları ve komşularıyla Mouchette, (adeta) yapayalnız ve sevgisiz bir hayat sürmektedir. Oldukça nahoş bir yaşamdır Mouchett’in yaşamı.

Kitabın ilk sayfasından son cümlesine değin, tıpkı bir hale gibi küçük kızın etrafını kuşatan o kesif yalnızlık ve sevgisizlik hâli, adeta tematik bir film izliyormuş havası estirmekte. Çocukluktan, kadınlığa, ya da genç kızlık bedenine diyelim, evrilmekte olan ve bu durumun hem bedensel hem de ruhsal karmaşasını yaşayan küçük kahramanımızın zorlu bir hayatı olduğu gün gibi açık. Bir yönüyle de Küçük Mouchette’in; doğayla, insanlarla ve “kendisiyle” giriştiği amansız mücadelesine tanıklık ediyoruz, diyebiliriz. Birkaç sıfır geriden başlayanlar olur ya hayata ve yaşarken de pek gülmez ya, yüzlerine kaderleri! İşte Mouchette’imizin durumu da tam olarak böylesi bir durumdur. Her şeye rağmen düpedüz derbeder, düpedüz perişan bir karaktere büründüğünü de söyleyemeyiz ama. Ne de olsa, tüm o kasvetine, uğradığı tüm o kısmetsizliklerine rağmen, içinde bir yerlerde uyandığını, kıpraştığını sezinlediğimiz; aşk, umut ve sevgi gibi hoş duygulara da sahiptir. Kulağa pek hoş gelen tüm bu mevhumlar, neşeyi ve dirimi çağrıştıran tüm bu cilveler, sanıyoruz ki, eserin dramatik yönünün daha da belirginleşmesine ve ağırlaşmasına hizmet etmektedir.

Bilhassa eserin başlarında ve ortalarında karşılaştığımız Mösyö Arsene de, okurlarda iz bırakacak türden bir karakterdi. Yine, okurlar nezdinde iz bırakma potansiyeline sahip bir diğer karakter de Mouchette’in yatalak annesi idi. Bahtsızlık ve cefa da hangisi ipi göğüsler, Mouchette mi yoksa doğru dürüst gün yüzü göremeden terk-i diyar eyleyen anneciği mi?..

Maalesef ki, Georges Bernanos’un üslubuna, anlatım tarzı ve kurgusuna pek değinemeden yazımızın sonuna geldik. Nokta koymadan önce, şu kadarını söyleyelim o halde: modern klasik tabirinin hakkını fazlasıyla veren üst düzey bir eser, Bir Sevgisizlik Öyküsü Mouchette. Anlatımın derinlikli olması sebebiyle eseri zor, belki yer yer sıkıcı bulanlar da çıkabilecektir. Bizim görüşümüz ise bir başyapıt olduğu yönündedir.

Son olarak eserle aynı adı taşıyan 1967 yılı Fransız yapımı bir beyazperde uyarlaması olduğunu da belirtelim. Fransız sinemasının kült olmuş bu uyarlamasının yönetmenlik koltuğunda: Robert Bresson; başrollerinde ise Paul Hebert, Nadine Nortier, Jean-Claude Guilbert gibi isimleri görüyoruz.

Nitelikli eserlerin daha görünür olması dileğiyle…

SİA KİTAP TANITIM YAZISI:

Kuzey Fransa taşrasında, fırtınalı bir havada okulu kırıp kendisini yalnız kalabileceği ormana atan genç bir kızın, yolunu kaybetmişken karşılaştığı köyün serserisi kaçak avcıyla sığındıkları avcı kulübesinde geçirdiği, duygularla ve olaylarla dolu tedirgin edici gece, hayatının değişmesine sebep olacaktır. Babası alkolik, annesi hasta, gittiği okulda öğretmenlerinin küçümsediği, arkadaşlarının dışladığı küçük kızın, hayatın gerçeklerini bilmeden sezmesinin etkileyici bir tablosu çiziliyor Georges Bernanos’un duru ve naturalist kalemiyle. Yoksulluğun insanların karakterlerini nasıl şekillendirdiğini ve kaderlerini tayin ettiklerini gösteren Bir Sevgisizlik Öyküsü: Mouchette aynı zamanda kadınların çileli talihlerine ışık tutuyor. Ünlü Fransız yönetmen Robert Bresson’un filmiyle akıllarda yer eden Mouchette, basit insanların dramlarını konu edinen modern bir örnek olarak öne çıkıyor.

KÜNYE:

Eser Adı: Bir Sevgisizlik Öyküsü Mouchette
Özgün Adı: La Nouvelle Historie De Mouchette
Türü: Roman – 110 Sayfa
Yazar: Georges Bernanos
Yayınevi: Sia Kitap
Yayın Serisi: Sia Kitap Çağdaş Klasikler
Yayın Yönetmeni: İlknur Özdemir
Çeviren: Berna Günen
Editör: Mert Tanaydın
Son Okuma: Serra Tüzün
Kapak ve Grafik Uygulama: Yeşim Ercan Aydın
Basım: 2022 Kasım

Eser İncelemeleri Ana Ekranına Geçmek İçin Lütfen Tıklayınız…

23.12.2022 © Novelius Edebiyat