27.12.2022 © Novelius Edebiyat
Yayına Hazırlayan: Mehmet BAHÇECİ
2022 Yılı Edebiyat Soruşturması – Bölüm 6:
Peyman Ünalsın Gökhan
Soru 1:
2022 Yılında çıkan kitaplardan en beğendikleriniz hangileri oldu?
Cevap 1:
Benim açımdan pandemi süreci, edebiyatla birbirimize sımsıkı tutunduğumuz bir harç görevi üstlendi. O süreçte başlayan çevrimiçi atölyeler, kitap kulüpleri, çeşitli mecralarda yayımlanan inceleme yazıları ile öykülerim, 2022 yılını farklı bir akışla yaşama imkânı sundu. Tüm bu sorumluluklarla birlikte okuma performansım bir nebze düşse de bu yıl, damakta unutulmaz tatlar bırakan egzotik baharatlı enfes yemeklerin keyfiyle aynı düzeyde kitaplar okudum.
Can Yayınları etiketiyle yayımlanan Douglas Stuart’ın Shuggie Bain isimli romanı bunların başında geliyor. Queer Edebiyatı’nın en hüzünlü örneklerinden biriydi bence. Çevirmen Duygu Akın’ın titiz çalışmasını ayrıca tebrik ederim. Sayesinde tökezleyip yorulmadan Shuggie Bain’in yürek dağlayan büyüme hikâyesini okudum. Annesi Agnes’in, etrafını saran erkeklerin elinde oyuncak olması beni bir yandan huzursuz ederken, bir yandan da çocuklarının karşısında hâlâ güçlü olduğunu ispat edercesine kuyruğu dik tutmasına hayran kaldım.
Sanırım bu sene yayımlanan kitaplar arasında en fazla yerli yazarlarımızın kitaplarını okudum. Hakan Günday’ın Zamir, Aslı Tohumcu’nun Cevizin Şarkısı, Latife Tekin’in Zamansız ilk etapta sayabileceğim, beni etkileyen romanlar. Mine Söğüt’ün Başkalarının Tanrısı isimli romanı bende Saramago’nun Körlük romanının etkisini yarattığından diğerlerinden biraz daha ayrıştı. Can Yayınları tarafından yayımlanan roman, her gün bir sokakta, metro girişinde, bir parkta karşımıza çıkan ve fakat görmezden geldiğimiz bir avuç evsizin yarı kurgu yarı gerçek hikâyesini anlatıyor. Efsun Abla, Hülya, Adnan Abi, Musa, bebek Matruşka sokak insanlarına karşı bende ilave farkındalık yarattı.
Soru 2:
2022 Yılında okurlarla buluşan ama hak ettiği ilgiyi göremediğini düşündüğünüz kitaplar hangileridir?
Cevap 2:
Oldukça göreceli bir soru. Bir ucu kitap tavsiyesine, diğer ucu kitaplar hakkında yapılan yorumlara dayanıyor. Sene içinde en çok okunan kitap listelerine bakınca bu konudaki düşüncem daha da pekişiyor. Benim de okuduğum ancak vakit kaybı olarak değerlendirdiğim Matt Haig’in Gece Yarısı Kütüphanesi en çok okunanlar listesinde yer alan bir roman. Buna karşın Hakan Günday’ın buram buram barış çağrısı yapan Zamir’i; Aslı Tohumcu’nun güçlü feminist dürtüler uyandıran Cevizin Şarkısı isimli romanı; Annie Ernaux’nun tutkuyla bağlı olduğu bir adamın ekseninde, bir kadının gelgitlerini anlattığı Yalın Tutku’su o listede bulunmuyorsa, kitapların gördüğü ilgi kesinlikle arz talep meselesidir düşüncesindeyim.
Soru 3:
2022 Yılında, edebiyat gündemini meşgul eden konulardan biri de edebiyat ödüllerinin gerekli olup olmadığı tartışmasıydı. Bu konuda neler düşünmektesiniz?
Cevap 3:
Edebiyat ödüllerinin özellikle genç yazarlar üzerinde doping etkisi yaptığı, motive edici olduğu kuşkusuz. Kalemiyle rüştünü ispatlamış yazarlar üzerindeki etkileri ise sorgulanır. Bu sene özellikle ödül almış birkaç öykü kitabı okudum. Hatta bunlardan biriyle ilgili bir eleştiri yazısı da yazmıştım. Hangi kriterlere dayanılarak ödül almış olabileceğini ne yazık ki anlamlandıramadım. Kurgunun zayıflığından, dilin sığlığına, estetik yetersizliğe kadar pek çok defosu olan bazı yapıtların ödül alması, edebiyat yarışmalarını sorgulatmıyor değil. Nitelikli eserlere ödül veren yarışmaları elbette tenzih ederim.
Soru 4:
2022 Yılını öykü türü açısından ele alırsak, son derece zengin bir yılı arkamızda bıraktığımızı söyleyebiliriz. Yıl içerisinde çıkan öykü kitaplarından, en beğendiğiniz üç öykü hangileriydi?
Cevap 4:
Yoğun atölye, kitap kulübü etkinlikleri sebebiyle 2022 yılında yayımlanan öykü kitaplarından ne yazık ki çok az okuyabildim. Ne var ki geçmiş yıllarda yayımlanan epey öykü kitabı kütüphaneme girdi. Bunların arasından birkaç isim vereceğim.
1. Mahir Ünsal Eriş, Can Yayınları, Olduğu Kadar Güzeldik, Benim Adım Feridun
2. Sevgi Soysal, İletişim Yayınları, Barış Adlı Çocuk, Cellat Fuchs, Kent Halkına Nasıl Karıştı?
3. Memduh Şevket Esendal, Bilgi Yayınevi, Mendil Altında, Haşmet Gülkokan
Soru 5:
Daha nitelikli bir edebiyat ortamının oluşması adına yeni yılda (yayınevi-yazar-okur üçgeninde) neler yapılmalı? Ve 2023 yılından beklentileriniz nelerdir?
Cevap 5:
Pandemi sürecinde kendi dünyalarına kapanan kitapseverler 2022’de yeniden bir araya gelmeye başladı. İmza günleri, söyleşiler, etkinlikler kıpır kıpırdı. Bu bağlamda, İthaki Yayınları’nın Suat Derviş’in ölümünün ellinci yılı vesilesiyle düzenlediği podcast, sergi etkinliği, yine Kırmızı Kedi Yayınevi’nin Jose Saramago’nun doğumunun 100. yılı anısına hazırladığı sergi takdire şayandı. 2023 yılında bu tatta daha fazla etkinlik olmasını temenni ederim. Hatta bu sergiler sadece İstanbul ile sınırlı kalmamalı düşüncesindeyim. Yabancı yazarların entegre edilemediği etkinlikler için mümkünse, kitabın yazarından sonra en kıymetli şahsiyet olan çevirmeni olayın içine katabilirler. Kitabın sevilip okunmasında çevirmenlerimizin payını yadsıyamayız. Ham madde fiyatlarının yükselmesiyle birlikte kitap fiyatlarındaki artışların öncelikle gençler arasında satın alımı etkilediği kanısındayım. Her ne kadar Z kuşağı teknoloji jenerasyonu kabul edilse de eminim aralarında kitap kokusunu sevenler vardır. Yayınevleri, yazarıyla birlikte okullarda, çeşitli mekânlarda, çocuklarla, gençlere yönelik daha fazla etkinlik organize edebilir. Çekilişler yapıp kitap hediye ederek okur kitlesini genişletebilir. Kitapların birleştirici sinerjisinden faydalanmak lâzım.
PEYMAN ÜNALSIN GÖKHAN‘nın Yazıları İçin Lütfen Tıklayınız…
Soruşturma Ana Ekranına Dönmek İçin Lütfen Tıklayınız…
27.12.2022 © Novelius Edebiyat
